Climate Central adlı araştırma kuruluşu tarafından yapılan analize göre, 1 Kasım 2022’den 31 Ekim 2023’e kadar olan dönemde 175 ülke, 154 eyalet/bölge ve 920 büyük şehrin günlük sıcaklık verileri incelendi. Bu sıcaklık verileri, İklim Değişim Endeksi (CSI) adı verilen bir sistemi kullanarak analiz edildi.
CSI sistemi, fosil yakıt kullanımının yol açtığı iklim değişikliğinin günlük sıcaklık değerlerini nasıl etkilediğini ölçümlemek için kullanılıyor. Bu sistem, sıcaklık değerlerini normallerle karşılaştırarak iklim değişikliğinin etkisini belirliyor. CSI’nın merkezi sıfır olarak kabul ediliyor, bu da insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinin sıcaklıklar üzerinde tespit edilebilir bir etkisi olmadığını gösteriyor. CSI seviyeleri pozitif olduğunda ise iklim değişikliğinin sıcaklıkları etkilediği anlaşılıyor.
Bu dönemde dünyanın yüzde 99’unu oluşturan 7,8 milyar insan, sıcak hava dalgalarının neden olduğu yüksek sıcaklıklara maruz kaldı. Dünya genelindeki sıcaklık artışı, sanayi öncesi ortalamanın 1,32 derece üzerine çıkarak kayıtlardaki en sıcak 12 aylık dönemi yaşanmasına neden oldu. Sadece İzlanda ve Lesotho gibi bazı bölgelerde normalden daha düşük sıcaklıklar kaydedildi.
Araştırma ayrıca, iklim değişikliğinin etkisiyle bu dönemin, yaklaşık 125 bin yılın en sıcak 12 aylık dönemi olabileceğini gösterdi.
Bu sıcaklık artışının en yüksek olduğu bölgeler arasında Tacikistan’ın başkenti Duşanbe, Japonya’nın Tokyo şehri, İran’ın Meşhed şehri, Teksas’ın Houston şehri, İspanya’nın Barselona şehri, İsviçre’nin Bern şehri ve Avusturya’nın Viyana şehri bulunuyor.
Türkiye’de de sıcaklık artışı yaşandı ve bu dönemde nüfusun tamamı sıcak hava dalgalarının etkilerini normalden üç kat fazla hissetti. İstanbul’da ortalama sıcaklık artışı 1,2 derece olarak kaydedilirken, Ankara’da ise 0,9 derece artış yaşandı.
Araştırmacılar, iklim değişikliği kaynaklı sıcak hava dalgalarının etkilerinin giderek arttığını ve bu konuda acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyorlar. Aksi halde sıcaklık artışlarının daha da devam edeceği ve olumsuz etkilerin daha fazla hissedileceği belirtiliyor.
